Cenaze namazı farz-ı kifaye olan bir ibadettir. Bunda kadın erkek ayırımı yoktur.

Nitekim Resul-i Ekrem Efendimizin (a.s.m.) cenaze namazını hücre-i saadetlerine erkekler ve kadınlar grup grup gelerek kılmışlardır. Müslümanların bir kısmının cenaze namazını kılmasıyla diğerlerinin üzerinden farziyet düşer. Meselâ, hiç erkek olmasa, bir tek kadının namazı kılması kâfi gelmektedir. Yine erkeklerin bulunmadığı bir zamanda kadınlar cemaat halinde kılabilirler. İmam olan safın ortasında bulunur, diğerleri cemaat olurlar.

Bu hükümler mevcut olduğu halde, cenaze namazlarında kadınlar neden bulunmuyor? Bu sualin açıklanması hususunda şunlar söylenebilir:

1. Cenaze namazı farz-ı kifayedir. Herkesin kılması şart değildir. Genellikle vakit namazlarının arkasından kılındığından ve vakit namazlarına da camiye erkekler geldiğinden cenaze namazı hep erkekler tarafından kılınır olmuştur.

2. Kadınlar erkeklere nisbetle duygusal olduklarından acı ve gözyaşlarına hâkim olamadıklarından, bazıları da bağırıp çağırarak ağladıklarından özellikle yakınları tarafından kadınlar cenazeden uzak tutulagelmiştir.

Bu uygulamanın kaynağı bir ölçüde hadis-i şeriflere dayanmaktadır.
Ümmü Atiyye (r.anha) şöyle diyor: “Biz kadınlar, Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm tarafından cenazeyi takip etmekten men edildik, yalnız bu yasağa uymak bize vacip kılınmadı.” (İbni Mâce, Cenâiz:50.)

Hazret-i Ali (r.a.) rivayet ediyor:
“Resulullah (a.s.m.) dışarı çıktı, bir grup kadını oturur halde gördü ve sordu:
“Burada neden oturuyorsunuz?”
“Cenazeyi bekliyoruz.”
“Cenazeyi siz mi yıkayacaksınız?”
“Hayır.”
“Cenazeyi siz mı taşıyacaksınız?”
“Hayır.”
“Cenazeyi, mezara indirenlerle birlikte mi indireceksiniz?”
“Hayır.”
“Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurdular: ‘Öyle ise günah işlemiş olarak ve sevapsız olarak geri dönünüz.”1

Burada cenazeyi takibin içinde cenaze namazı yer almıyor, ancak cenazenin namaz kılınacak yere taşınarak gelmesi bulunduğundan, uygulamanın içine girmiştir. Hattâ bu hadis-i şerifi delil olarak getiren Hanefi mezhebi âlimleri, kadınların cenazeyi takibinin tahrimen mekruh olduğu hükmüne varmışlardır.

Bu hadislerin devamı hadislerde ölüye ağlamanın mekruhluğuna temas edilir ve cenaze ile ilgili hadislerin tamamı gözden geçirildiğinde başta namaz olmak üzere, cenazenin evden alınıp defnine kadar cenaze merasimlerinde kadınların katılmamaları daha uygun ve yerinde olacağı neticesine varılmıştır.

1 İbni Mâce, Cenâiz: 51.